Τι είναι λοιπόν το Παγκράτιο?
Με τις εκστρατείες του Μεγ. Αλεξάνδρου το Παγκράτιο διαδόθηκε στην Ινδία. Πιστεύεται πως από εκεί έφτασε στις χώρες της Άπω Ανατολής και αποτέλεσε τον πρόγονο όλων των ανατολικών πολεμικών τεχνών.
Το παγκράτιο ήταν μια τέχνη την οποία και διδάσκονταν όλοι οι Αρχαίοι Έλληνες με σκοπό να μπορούν να νικούν τους εχθρούς τους αλλά και να επιβιώνουν σε συμπλοκές με άγρια ζώα (πχ Ηρακλής και λιοντάρι της Νεμέας αλλά και στη μάχη του Μαραθώνα οι Αθηναίοι, καθώς και στις Θερμοπύλες οι Λακεδαιμόνιοι όταν έσπασαν τα ξίφη και τα δόρατά τους. χρησιμοποίησαν την τέχνη του παγκρατίου … “κλασθέντων αυτοίς ξιφών τε και δοράτων πολλά ταις χερσί γυμναίς έπραξαν,οπόσα δε εστίν εν αγωνία προτετίμηται πάντων το παγκράτιον”.
Το Παγκράτιο είναι σύνθετη λέξη που προέρχεται από το παν + κράτος, που σημαίνει “ ο τα πάντα κρατών”, αυτός δηλαδή, που έχει την απόλυτη δύναμη, την εξουσία! Ουσιαστικά, θα μπορούσαμε να πούμε, σε αθλητικά πλαίσια, ότι το παγκράτιο αποτελεί “μάχη υποταγής”, αγώνας όπου ο κάθε αθλητής προσπαθεί να υποτάξει τον αντίπαλο.
Από τις αρχαίες πηγές προκύπτει ότι το παγκράτιο ήταν αναπόσπαστο τμήμα τόσο των μεγάλων, όσο και των τοπικών αγώνων κατά την κλασική και ρωμαϊκή αρχαιότητα, από την Ιταλία μέχρι την Ανατολία και από τον Εύξεινο Πόντο μέχρι την Αίγυπτο. Αποτελούσε μάλιστα και μέρος της απαραίτητης στρατιωτικής εκπαίδευσης των νέων. Ήταν το πιο δημοφιλές άθλημα στη αρχαιότητα λόγω των αυξημένων απαιτήσεών του, της ποικιλίας που παρείχε ως θέαμα και της αγωνίας που προκαλούσε στους θεατές. Αυτά τα χαρακτηριστικά, άλλωστε, δείχνει το όνομα που του επιφύλαξαν οι αρχαίοι: “το πλήρως επικρατούν”. Συμπεριλήφθηκε στους Ολυμπιακούς Αγώνες το 648 π.X. O δε Φιλόστρατος το χαρακτηρίζει ως “το εν Ολυμπία το κάλλιστον ”.
Για να ασχοληθεί κάποιος με το παγκράτιο, χρειάζεται να έχει καλή σωματική υγεία, ανεξαρτήτως ηλικίας. Ο ασκούμενος μαθαίνει στη βασική εκπαίδευση τις τεχνικές της αυτοάμυνας (τεχνικές με γροθιές και λακτίσματα, ρίψεις και ακινητοποιήσεις) ενώ παράλληλα, διδάσκεται την παιδεία, τον πολιτισμό και τις ηθικές αρχές της αρχαίας Ελλάδας.
Το παγκράτιο είναι το μόνο μαχητικό σπορ που χαρακτηρίζεται από 4 Ζώνες Μάχης.
Οι ζώνες μάχης αυτές διακρίνονται με βάση την απόσταση των δύο αντιπάλων και τις τεχνικές που χρησιμοποιούν σε αυτές. Στο Παγκράτιο λοιπόν παρουσιάζονται 4 ζώνες μάχης:
1. Ζώνη Λακτισμάτων
Εμβέλειας περίπου 1,5 μέτρου, όπου ανταλλάσσονται λακτίσματα.
2. Ζώνη Πυγμαχίας
Περίπου 1 μέτρο, όπου ανταλλάσσονται κτυπήματα με τα χέρια.
3. Ζώνη Παγίδευσης
Περίπου 0,5 μέτρο, όπου γίνονται παγιδεύσεις μελών με έλξη και πίεσή τους, καθώς και του σώματος. Σε αυτή τη ζώνη όμως εμπλέκονται και κτυπήματα με τα γόνατα αλλά και τους αγκώνες και το κεφάλι.
4. Ζώνη Πάλης
Κάτω από 0,5 μέτρο και κατόπιν σύλληψης ή εναγκαλισμού διεξάγονται λαβές, ρίψεις, ανατροπές και καθηλώσεις.
Καταλαβαίνει κανείς, ότι ήταν πολύπλοκο άθλημα αφού συμπεριλάμβανε όλες τις ζώνες μάχης που μπορεί να έχουν τα μαχητικά αγωνίσματα. Και ενώ εκ πρώτης όψεως, φαίνονται ξεκάθαρα οι τεχνικές που χρησιμοποιούνταν ανάλογα με το αν ήταν όρθιοι ή στο έδαφος οι αθλητές αλλά και σε ποια ζώνη μάχης βρισκόντουσαν, κατά τη διάρκεια του αγώνα τα πράγματα περιπλέκονταν ακόμα περισσότερο αφού η μεταβίβαση από τη μία ζώνη στην άλλη γίνονταν πολύ γρήγορα και ακόμα και στο έδαφος όταν έπεφτε ένας αθλητής, μπορούσε να λακτίσει τον αντίπαλο του εάν τον πλησίαζε.
Ο Φιλόστρατος αναφέρει ότι το παγκράτιο ήταν μια εξαιρετική άσκηση για την προγύμναση των πολεμιστών.
Στην εποχή μας, το άθλημα του παγκρατίου εμφανίζεται ξανά, ανανεωμένο μετά από έρευνες και μελέτες και με στόχο τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Η Ελληνική Ομοσπονδία Παγκρατίου Αθλήματος, επίσημα αναγνωρισμένη από το 1996, έχει αναλάβει τη διάδοση του ιστορικού αυτού μαχητικού αθλήματος στην Ελλάδα και σε όλον τον κόσμο. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Παγκόσμια Ομοσπονδία Παγκρατίου Αθλήματος και η Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία έχουν την έδρα τους στην Ελλάδα, ότι το Διοικητικό Συμβούλιο της Π.Ο.Π.Α. αποτελείται από Έλληνες, και ότι η επίσημη γλώσσα του αθλήματος είναι η αρχαία ελληνική.
Ο Ολυμπιονίκης και ήρωας Πολυδάμας
Ο Πολυδάμας ήταν αρχαίος αθλητής από τη Σκοτούσσαπόλη της Θεσσαλίας που είχε ιδρυθεί από τους Προέλληνες Πελασγούς στην περιοχή που βρίσκεται σήμερα ανάμεσα στις Φέρες και τα Φάρσαλα.
Διακρίθηκε και έγινε Ολυμπιονίκης στην 93η Ολυμπιάδα(408 π.Χ.). Φημιζόταν για τη δύναμη του, ενώ κατά τονΠαυσανία, ήταν ο πιο μεγαλόσωμος άνθρωπος που έζησε ποτέ.
Η φήμη του δεν οφειλόταν μόνο στην νίκη του στο Παγκράτιο. Ο Παυσανίας στα Ηλιακάτου αναφέρει διάφορα κατορθώματα του και πως για αυτά ωθούνταν από τη φιλοδοξία να ανταγωνιστεί τους άθλους του Ηρακλή.
Στο Όλυμπο τότε υπήρχαν λιοντάρια. Εκεί τελείως ξαρμάτωτος ο Πολυδάμας σκότωσε ένα δυνατό τεράστιο άγριο λιοντάρι. Οδηγήθηκε σε αυτή την περιπέτεια θέλοντας να μιμηθεί τον Ηρακλή που σκότωσε το λιοντάρι της Νεμέας.
Επίσης μπήκε σε ένα κοπάδι βοδιών, άρπαξε τον αγριότερο και μεγαλύτερο ταύρο από τα πίσω πόδια, και τον κρατούσε από τις οπλές, οι οποίες του έμειναν στα χέρια όταν το ζώο διέφυγε. Μπορεί κανείς να φανταστεί αυτό το απίθανο σκηνικό; Από τη μία πλευρά το ισχυρό θηρίο προσπαθεί να ελευθερώσει το πόδι του από τα χέρια του αθλητή και από την άλλη, ο αθλητής με τα πόδια να είναι σαν φυτεμένα στο έδαφος κρατώντας ψηλά τον έξαλλο ταύρο, ατάραχος, μέχρι να μείνει με τις οπλές στα χέρια. Μπορείτε να αμφιβάλλετε πως τέτοια δύναμη δεν έρχεται κατ' ευθείαν από τους θεούς;
Μια άλλη φορά έπιασε με το ένα του χέρι ένα άρμα που έτρεχε πολύ γρήγορα και το σταμάτησε.
Η φήμη του εξ αιτίας αυτών των κατορθωμάτων έφτασε πολύ μακριά. Όταν έγινε βασιλιάς των Περσών ο Δαρείος ο Β' (423-405 π.Χ.) έστειλε αγγελιοφόρους στον Πολυδάμαντα γιατί ήξερε για τα θαυμάσια έργα του, και τον έπεισε με υποσχέσεις δώρων, να έρθει για να τον δει στην πρωτεύουσά του τα Σούσα. Εκεί ο Πολυδάμας προκάλεσε τρεις από τους Αθανάτους που ανήκαν σε μια εκλεκτή ομάδα του στρατού. Το όνομά τους το είχαν πάρει γιατί πάντα έμεναν σαν μια δύναμη 10.000 δυνατών ανδρών και αν κάποιος σκοτωνόταν ή πέθαινε κάποιος άλλος έπαιρνε τη θέση του και δεν ήταν ποτέ λιγότεροι ή περισσότεροι από αυτόν τον αριθμό. Ο Πολυδάμας δεν δίστασε και πάλεψε μπροστά στο Δαρείο και με τους τρεις. Αυτοί ήρθαν να αγωνιστούν με τη μακριά πανοπλία τους και εξοπλισμένοι με το σπαθί τους ενώ ο Πολυδάμας είχε μόνο το ρόπαλο στο χέρι του. Τους σκότωσε και τους τρεις.
Για όλα αυτά τα κατορθώματα, έμαθε ο Παυσανίας, στην Ολυμπία όπου υπήρχε πάνω σε υψηλό βάθρο ανδριάντας του Πολυδάμαντα, έργο του μεγάλου γλύπτη Λυσίππου. Το άγαλμα πιστεύεται πως στεκόταν στα βορειοδυτικά του επιβλητικού ναού του Διός και στην πραγματικότητα ανάμεσα στο ναό και τη στοά της Ηχούς. Σήμερα σώζονται δύο τμήματα του βάθρου, στις τρεις πλευρές των οποίων διακρίνονται, ανάγλυφες παραστάσεις από την πάλη του ήρωα στην αυλή του Δαρείου και από την τιθάσευση του λιονταριού στις παρυφές του Ολύμπου.
Κατά τον Παυσανία: Αυτός ο άνδρας ο Πολυδάμας ο γιος του Νικία από την Σκοτούσσα, ήταν το μεγαλύτερο και το ψηλότερο από όλα τα ανθρώπινα όντα -εκτός από τους ήρωες όπως ονομάζονται- και από οιαδήποτε φυλή θνητών που προϋπήρξε της ηρωικής εποχής, ήταν ο μεγαλύτερος και ο ψηλότερος.
Κατά τον Παυσανία πάλι: Οι Πελλήνιοι κάτοικοι της πόλης Πελλήνη που στην αρχαιότητα ανήκε στην Αχαΐα, υποστήριζαν πως μετά το Περσικό τόλμημα ο Πολυδάμας επέστρεψε στην Ολυμπία για να λάβει μέρος στους αγώνες και ότι ο συμπατριώτης τους Πρόμαχος τον νίκησε στο Παγκράτιο. Ο Πρόμαχος ήταν ένας φημισμένος αθλητής που είχε κερδίσει στην Ολυμπία, στα Ίσθμια και στα Νέμεα. Αλλά οι Θεσσαλοί δεν το αποδέχτηκαν και απάντησαν με μια επιγραφή που συμπληρώνει το ανάγλυφο του βάθρου του αγάλματος του διάσημου αθλητή τους:
«Ω, Σκοτούσσα, εσύ που ανέθρεψες τον αήττητο Πολυδάμαντα».
Το τέλος του ήρωα ήταν πολύ τραγικό σαν και αυτό του Μίλωνα του Κροτωνιάτη.
Όπως πολλοί άλλοι αρχαίοι άνδρες, που ήταν υπερήφανοι για την σωματική τους ευρωστία,έτσι και ο Πολυδάμας επρόκειτο να καταστραφεί από τη δύναμή του. Πήγε σε μια σπηλιά κατά τη θερινή περίοδο με τους συντρόφους του, βρίσκοντας καταφύγιο από τη μεγάλη ζέστη. Από κάποια κακή πρόνοια η οροφή του σπηλαίου άρχισε να καταρρέει. Όταν συνειδητοποίησαν τι συνέβαινε οι σύντροφοι του έτρεξαν έξω. Όμως ο Πολυδάμας πιστεύοντας πως η τεράστια δύναμή του θα μπορούσε να αποτρέψει την κατάρρευση του σπηλαίου, με τα χέρια του προσπάθησε να στηρίξει την οροφή, ενώ τα βράχια συντριβόταν γύρω του. Η μεγάλη του δύναμη ήταν η καταστροφή του, γιατί συντρίφτηκε από τους τεράστιους βράχους και σε αυτό το σκοτεινό σπήλαιο ο περίφημος Πολυδάμας, που είχε στεφθεί τρεις φορές στους Αγώνες, συνάντησε το θάνατό του.
Όπως έγραψε ο Διόδωρος ο Σικελιώτης: Ο θάνατος του Πολυδάμαντα κατέστησε σαφές σε όλους τους ανθρώπους πόσο επισφαλές είναι να έχουν μεγάλη δύναμη, αλλά λίγη επίγνωση.
Που θα βρείτε τον σύλλογο στη Λάρισα?
Στην πόλη μας δραστηριοποιείται ο σύλλογος "ΠΟΛΥΔΑΜΑΣ ΠΑΓΚΡΑΤΙΑΣΤΗΣ "στην περιοχή του ΑΤΑ με τμήματα προσχολικής αυτοάμυνας από 4ετων ,παίδων και ενηλίκων!για περισσότερες πληροφορίες τηλ επικοινωνίας 6986540108
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου